Ik weet niet beter dan dat ik letters en cijfers in kleuren zie. Van jongs af aan al. In de eerste klas, wat nu groep 1 is, hadden we van die blokjes en staafjes om te leren rekenen. Ik vond het al zo curieus dat ze allemaal een aparte kleur hadden, want voor mij was dat namelijk steeds nét de verkeerde kleur.
Cijfer 1, wat één blokje was, was geloof ik wit, twee blokjes aan elkaar vormden cijfer 2 en waren oranje en er was donkergroen, rood…. Ze hadden allemaal een kleur, van één tot en met tien. Maar ik vroeg me dus af: waarom was de één niet donkerblauw? En de twee niet geeloranje en die drie, ja, die moest dan toch wel rood zijn? Was ik dan de enige die dat vond? Ik had het er eigenlijk nooit over…
Boom roos vis vuur
En boom, roos, vis, vuur vond ik prachtig, want dat was voor mij één en al kleurfestijn. De o was wit en de v en de uu van vuur klopte ook wel, want dat had ook echt die kleur, ook weer geeloranje, en de u nog feller dan de v. Prachtig!
En nog steeds terwijl ik deze letters typ… ik zie ze op de een of andere manier niet letterlijk in kleur, ik zie dus wel bijvoorbeeld zwarte letters, maar ik associeer ze met een kleur, elke letter apart. Ze vormen een kleur in mijn hoofd, en het hele woord samen vormt ook weer een heel scala van kleuren.
Gootsteenkastrekje
En dan komt het opnemen van de informatie van een woord, zin of verhaal, want dat is ook weer een apart hoofdstuk op zich. Iedereen neemt informatie op zijn eigen manier op: auditief, kinesthetisch of visueel. Als iemand bijvoorbeeld een verhaal vertelt over een hond, zal de auditieve toehoorder vooral de hond horen blaffen, de visuele toehoorder ziet het beeld van een hond en de kinetische toehoorder is vooral gericht op het gevoel dat het verhaal hem geeft. En dat is de manier om het verhaal te onthouden.
Ik ben dus visueel ingesteld. Als iemand een verhaal vertelt vormen de woorden eerst een beeld in mijn hoofd en dat beeld geeft mij pas de informatie. Best wel omslachtig en verwarrend dus… Een goed voorbeeld hiervan is van een aantal jaren terug, toen een collega van mij vroeg of ik in de pauze even voor haar langs de Blokker wilde gaan om een gootsteenkastrekje te halen. Een watte? Ik kon het beeld niet zo snel in mijn hoofd bevatten, dus heb ik haar maar gevraagd of ze het even op wilde schrijven, dan kon ik dat tijdens het lopen doen.
Witte donderdag
Even weer terug naar de cijfers en letters die ik in kleur zie. Ik zie ook de dagen van de week in kleur. Logisch toch, dat donderdag ‘witte donderdag’ heet, wat die is in mijn hoofd namelijk ook wit. En ja, ook de maanden, ze hebben voor mij allemaal een kleur. Ook landen, maar dat kan misschien ook komen omdat, als iemand het over een land heeft, ik ze in mijn hoofd op de wereldkaart zie. En als ik niet zo gauw weet waar het land ligt, dan gebeurt het dat ik het automatisch een plek op de wereldkaart geef, met de voor mij logische bijbehorende kleur.
Niet iedereen dus
Ik groeide op, het allemaal vrij normaal vindend en dacht dan ook dat iedereen dit had. Totdat ik een paar jaar geleden een programma op televisie zag over ‘Synesthesie’. Er ging een wereld voor me open! Ja, ik herkende het helemaal, daar werd mijn ‘geval’ verteld! En het is helemaal niet zo dat iedereen het heeft, zoals ik dus dacht, slechts 1 op de 20. Dus ik was misschien de enige in mijn klas, of misschien was er nog wel iemand…
Wetenschappelijke verklaring
In Nederland heeft Crétien van Campen, zelf synestheet, er onderzoek naar gedaan en een boek over geschreven: ‘Tussen zinnen : synesthesie of hoe de zintuigen samenwerken.’ (2005). Hij heeft er ook een mooie website over gemaakt.
Ik heb deze blog al weer een aantal jaren geleden geschreven en sindsdien is er al weer meer onderzoek naar gedaan en informatie over te vinden.
Iedereen wordt geboren als synestheet. Het schijnt dat alle baby’s, in ieder geval bij beeld en geluid, heel veel kleuren zien, omdat in hun hersenen dan nog een overmaat aan zenuwverbindingen is. Weinig baby’s behouden dit ook na het eerste levensjaar; naarmate de zintuigen zich gaan ontwikkelen gaat dit bij de meesten weg.
Bron van inspiratie
Maar er is nog veel meer dan alleen kleuren zien in letters en cijfers. Er zijn ook synestheten die bij het drinken van een lekker kopje koffie of het luisteren van muziek de prachtigste kleuren zien, of als ze een boeket bloemen ruiken.. Helaas heb ik dat dan weer niet…
Een erg leuk en interessant artikel van bovenstaande website is Kunst en synesthesie. Het is namelijk een bron van inspiratie voor kunstenaars. Dat verklaart voor mij dan wel weer de bijzonderheid ervan. Maar zal dat voor de wetenschap ook genoeg zijn?